1900 2039
Bạn có từng tự hỏi: Trong thời đại mà công nghệ phát triển từng giờ, trí tuệ nhân tạo (AI) có từng khiến bạn lo sợ? Hay đó chính là cơ hội để chúng ta “lột xác” mạnh mẽ hơn bao giờ hết?
Trong vài năm trở lại đây, trí tuệ nhân tạo không còn là một khái niệm xa lạ mà đã dần trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hàng ngày. Đặc biệt trong các lĩnh vực học tập, giáo dục và việc làm, AI đang tạo ra những thay đổi sâu sắc – vừa mở ra nhiều cơ hội đột phá, vừa đặt ra những thách thức không nhỏ.
Trong giáo dục, AI đã giúp cá nhân hóa việc học một cách hiệu quả hơn bao giờ hết. Chỉ với một cú nhấp chuột, ChatGPT có thể viết bài luận, Copilot giúp bạn viết code, nhờ các nền tảng học tập thông minh mà học sinh, sinh viên ngày nay có thể tiếp cận các nội dung phù hợp với trình độ, tốc độ tiếp thu và sở thích cá nhân. Ngoài ra, giáo viên có thể sử dụng AI để tạo tài liệu, slide bài giảng một cách nhanh chóng và sáng tạo hơn. Thậm chí, trong phòng học trực tuyến, AI còn đóng vai trò như một “trợ lý” hỗ trợ quản lý lớp, phát hiện hành vi bất thường, tự động ghi chú hoặc tổng hợp nội dung bài giảng. Nhờ đó, giáo viên có thể dành nhiều thời gian hơn cho việc truyền cảm hứng, kết nối cảm xúc và phát triển tư duy cho người học – những điều mà chỉ con người mới làm được.
Đối với việc làm, AI đang làm thay đổi toàn diện thị trường lao động. Nhiều công việc mang tính lặp lại đang được thay thế bằng hệ thống tự động. Điều này khiến không ít người lo sợ về nguy cơ mất việc. Tuy nhiên, thay vì chỉ nhìn thấy rủi ro, chúng ta cũng cần nhận ra rằng AI đang tạo ra hàng loạt cơ hội việc làm mới trong nhiều lĩnh vực như phân tích dữ liệu, lập trình, quản lý hệ thống AI, tư vấn đạo đức công nghệ…
Để tận dụng cơ hội và giảm thiểu rủi ro, mỗi cá nhân cần chủ động học hỏi, trâu dồi các kỹ năng mềm, tư duy phản biện, sáng tạo và khả năng thích nghi. Hệ thống giáo dục cũng cần thay đổi để đào tạo con người “cạnh tranh với AI bằng những điều AI không làm được”. Chưa từng có thời điểm nào mà sinh viên giỏi công nghệ, sáng tạo nội dung, làm nghiên cứu hay có tư duy khởi nghiệp lại được săn đón như bây giờ. Và bạn không cần chờ đến khi tốt nghiệp mới bắt đầu – bạn có thể học, sáng tạo, kiếm tiền, kết nối thế giới… ngay từ hôm nay, chỉ cần một chiếc laptop và một ý tưởng đủ táo bạo.
Trí tuệ nhân tạo không phải là kẻ thù, mà là công cụ. Việc chúng ta bị thay thế hay được hỗ trợ bởi AI phụ thuộc vào cách chúng ta lựa chọn thích nghi và phát triển. Trong một thế giới mà thay đổi là không thể tránh khỏi, thái độ học tập suốt đời chính là chiếc chìa khóa mở ra cánh cửa cơ hội. Hãy nhớ: AI không quyết định bạn là ai. Chính bạn mới quyết định AI sẽ là công cụ hay đối thủ của mình. Đừng sợ hãi công nghệ – hãy để nó là bệ phóng. Đừng học vì bị buộc phải học – hãy học vì bạn muốn trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình. Trong thế giới đầy biến động này, điều quan trọng không phải là biết mọi thứ, mà là biết cách học – và không ngừng học. Trí tuệ nhân tạo đang tăng tốc, nhưng trái tim, khát vọng và bản lĩnh của con người – đặc biệt là thế hệ sinh viên hôm nay – mới là thứ sẽ dẫn đường cho tương lai.
Nguyễn Thanh Nga – K.KTXNYH
