1900 2039
NTT–Thông qua cuộc họp lần thứ 134 của Chương trình Chuyên khảo của Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) và cuộc họp lần thứ 96 của Ủy ban Chuyên gia Liên hợp FAO/WHO về Phụ gia Thực phẩm (JECFA), aspartame được phân loại là chất có thể gây ung thư cho người (IARC Nhóm 2B) và JECFA đã tái khẳng định lượng tiêu thụ hàng ngày có thể chấp nhận được là 40 mg/kg trọng lượng cơ thể.
Aspartame là chất tạo ngọt nhân tạo được sử dụng rộng rãi trong các thực phẩm và đồ uống khác nhau từ những năm 1980, bao gồm đồ uống dành cho người ăn kiêng, kẹo cao su, gelatin, kem, các sản phẩm từ sữa như sữa chua, ngũ cốc ăn sáng, kem đánh răng và các loại thuốc như thuốc ho và vitamin dạng nhai.
Theo Tiến sĩ Francesco Branca, Giám đốc Ban Dinh dưỡng và An toàn Thực phẩm của WHO, các đánh giá về aspartame đã chỉ ra rằng, mặc dù tính an toàn không phải là mối quan tâm chính ở liều lượng thường được sử dụng, nhưng các tác động tiềm tàng đã được mô tả cần được điều tra bằng nhiều nghiên cứu tốt hơn.
IARC và JECFA đã tiến hành các nghiên cứu để đánh giá nguy cơ gây ung thư tiềm ẩn và các rủi ro sức khỏe khác liên quan đến việc tiêu thụ aspartame. Đây là lần đầu tiên IARC đánh giá aspartame và là lần thứ ba cho JECFA. Sau khi xem xét các tài liệu khoa học hiện có, cả hai đánh giá đều ghi nhận những hạn chế trong bằng chứng sẵn có về bệnh ung thư (và các ảnh hưởng sức khỏe khác).
IARC xem xét khả năng gây ung thư của aspartame bằng cách xác định các đặc tính cụ thể và khả năng gây hại của nó, tức là ung thư. Đánh giá nguy cơ của IARC xem xét tất cả các loại phơi nhiễm (ví dụ như chế độ ăn uống, nghề nghiệp), phản ánh liệu một tác nhân có thể gây ung thư ở người hay không, nhưng chúng không phản ánh nguy cơ phát triển ung thư ở mức phơi nhiễm nhất định. IARC phân loại aspartame là chất có thể gây ung thư cho người (Nhóm 2B) trên cơ sở bằng chứng hạn chế về ung thư ở người, cụ thể là ung thư biểu mô tế bào gan. Phân loại Nhóm 2B là cấp độ cao thứ ba trong số 4 cấp độ và thường được sử dụng khi có bằng chứng hạn chế nhưng không thuyết phục về ung thư ở người hoặc bằng chứng thuyết phục về ung thư ở động vật thí nghiệm. Điều này nghĩa là đã có bằng chứng hạn chế về ung thư ở động vật thí nghiệm và bằng chứng hạn chế liên quan đến các cơ chế có thể gây ung thư của aspartame.
JECFA đánh giá khả năng xảy ra một loại tác hại cụ thể, tức là ung thư, trong các điều kiện và mức độ phơi nhiễm nhất định. Qua các dữ liệu được đánh giá, JECFA kết luận không đủ căn cứ để thay đổi lượng tiêu thụ hàng ngày được chấp thuận (ADI) đã thiết lập trước đó. Do đó, JECFA đã tái khẳng định một người tiêu thụ aspartame trong giới hạn 0–40 mg/kg trọng lượng cơ thể mỗi ngày là an toàn. Ví dụ: với một lon nước ngọt dành cho người ăn kiêng có chứa 200 hoặc 300 mg aspartame, một người trưởng thành nặng 70kg sẽ cần tiêu thụ hơn 9–14 lon mỗi ngày để vượt quá lượng tiêu thụ hàng ngày có thể chấp nhận được, giả sử không có lượng hấp thụ nào khác từ các nguồn thực phẩm khác.
Các đánh giá của IARC và JECFA về tác động của aspartame dựa trên dữ liệu khoa học được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm các bài báo được bình duyệt, các báo cáo của chính phủ và các nghiên cứu được thực hiện cho các mục đích quản lý. Các nghiên cứu đã được xem xét bởi các chuyên gia độc lập và cả hai ủy ban đã thực hiện các bước để đảm bảo tính độc lập và độ tin cậy của các đánh giá của họ. Cần có nhiều nghiên cứu độc lập nghiên cứu sâu hơn về mối liên hệ tiềm tàng giữa phơi nhiễm aspartame và ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng.
ThS. Từ Minh Thành – Khoa Kỹ thuật xét nghiệm y học (Tổng hợp)
Tài liệu tham khảo
- https://www.who.int/news/item/14-07-2023-aspartame-hazard-and-risk-assessment-results-released
- Summary of findings of the evaluation of aspartame at the International Agency for Research on Cancer (IARC) Monographs Programme’s 134th Meeting, and the Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives (JECFA) 96th meeting.
- Riboli, Elio et al. “Carcinogenicity of aspartame, methyleugenol, and isoeugenol.” The Lancet. Oncology, S1470-2045(23)00341-8. 13 Jul. 2023, doi:10.1016/S1470-2045(23)00341-8.
