1900 2039
NTT – Theo Bộ Y tế, hiện nay, dịch bệnh Chikungunya đang có xu hướng gia tăng tại một số quốc gia trong khu vực, đặc biệt tại Trung Quốc. Điều này làm gia tăng nguy cơ dịch bệnh xâm nhập vào nước ta thông qua người nhập cảnh mang mầm bệnh. Vì vậy cần hiểu rõ về bệnh để có biện pháp phòng tránh.
- Bệnh Chikungunya là gì?
Bệnh Chikungunya là bệnh truyền nhiễm do virus Chikungunya (CHIKV) gây ra. Bệnh không lây trực tiếp từ người sang người mà lây truyền qua trung gian là muỗi Aedes (cùng loại muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết
Chikungunya (CHIKV) là một loại virus RNA thuộc chi Alphavirus, họ Togaviridae lây sang người chủ yếu qua muỗi Aedes aegypti và Aedes albopictus bị nhiễm, thường gọi là sốt Chikungunya. Bệnh được đặt tên theo từ “chikungunya” trong tiếng Kimakonde ở miền Nam Tanzania, có nghĩa là “thứ uốn cong”,).
Với đặc tính lây truyền nhanh và khả năng gây dịch ở nhiều châu lục, bệnh trở thành mối quan tâm đáng kể của y tế toàn cầu. Từ giữa thế kỷ 20, CHIKV đã gây ra nhiều đợt bùng phát lớn tại châu Phi và châu Á, lan sang châu Mỹ trong thế kỷ 21 và thỉnh thoảng xuất hiện tại châu Âu, cho thấy khả năng xâm nhập cả vào những khu vực ôn đới khi điều kiện thuận lợi cho muỗi truyền bệnh
- Dấu hiệu của bệnh Chikungunya
- Dấu hiệu đặc trưng: Cơn sốt khởi phát đột ngột trên 38,5 độ C kèm đau khớp dữ dội, thường khiến người bệnh suy nhược và hạn chế vận động. Cơn đau có thể kéo dài vài ngày, hàng tuần, thậm chí hàng tháng hoặc hàng năm.
- Các triệu chứng phổ biến khác gồm: Cứng khớp, viêm khớp, đau đầu, mệt mỏi và phát ban. Đau khớp thường gây suy nhược và thường kéo dài vài ngày hoặc lâu hơn.
Các triệu chứng của bệnh Chikungunia xuất hiện từ 4 đến 8 ngày (dao động từ 2 đến 12 ngày) sau khi bị muỗi nhiễm bệnh đốt. Hầu hết các triệu chứng thường tự khỏi trong vòng từ 2 đến 7 ngày.
Do biểu hiện lâm sàng tương tự sốt xuất huyết và Zika, Chikungunya dễ bị chẩn đoán nhầm, đặc biệt trong các vùng lưu hành nhiều bệnh do muỗi truyền. Ở những trường hợp không có đau khớp đáng kể, bệnh thường nhẹ và có thể không được phát hiện.
Nguy cơ bệnh nặng cao hơn ở trẻ sơ sinh bị lây trong quá trình sinh hoặc trong những tuần đầu sau sinh, cũng như ở người cao tuổi hoặc có bệnh nền. Những trường hợp nặng cần được nhập viện để tránh tổn thương nội tạng và nguy cơ tử vong.
- Điều Trị
Hiện không có thuốc kháng virus đặc hiệu để điều trị bệnh Chikungunya,việc chăm sóc và điều trị bệnh chủ yếu tập trung vào giảm triệu chứng và hỗ trợ phục hồi, bao gồm:
- Nghỉ ngơi đầy đủ.
- Uống nhiều nước để tránh mất nước.
- Sử dụng thuốc giảm đau và hạ sốt không kê đơn như Acetaminophen hoặc Paracetamol. Tuyệt đối tránh dùng Aspirin hoặc các thuốc kháng viêm không Steroid (NSAID) như Ibuprofen trước khi loại trừ khả năng mắc sốt xuất huyết, nhằm giảm nguy cơ chảy máu.
Trong tuần đầu tiên của bệnh, khi virus vẫn tồn tại trong máu, người bệnh cần tránh bị muỗi đốt để ngăn muỗi mang virus lây lan sang người khác. Một con muỗi bị nhiễm bệnh có thể tiếp tục truyền virus cho nhiều người, khiến dịch bùng phát nhanh chóng.
Đối với những bệnh nhân đau khớp kéo dài sau khi mắc sốt Chikungunya, các biện pháp điều trị có thể bao gồm thuốc chống viêm không Steroid, Corticosteroid (dạng uống hoặc dạng bôi tại chỗ) nhằm giảm viêm và cải thiện khả năng vận động. Bên cạnh đó, vật lý trị liệu đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ linh hoạt của khớp, giảm cứng khớp và phục hồi chức năng vận động. Việc kết hợp giữa điều trị nội khoa và phục hồi chức năng giúp bệnh nhân cải thiện chất lượng cuộc sống, giảm nguy cơ tiến triển thành viêm khớp mạn tính.
Việc tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn chăm sóc đối với người bệnh này không chỉ giúp người bệnh hồi phục an toàn mà còn góp phần chặn đứng chuỗi lây truyền trong cộng đồng
- Cách phòng ngừa bệnh do virus Chikungunya
- Tránh muỗi đốt
- Tiêm vắc xin:
- Vắc xin sống giảm độc lực IXCHIQ Chỉ định tiêm cho người trưởng thành từ 18 – 65 tuổi.
- Vắc xin VIMKUNYA Chỉ định tiêm cho người từ 12 tuổi trở lên
- Chế độ ăn uống và sinh hoạt: nên duy trì chế độ ăn cân bằng giàu protein, rau quả tươi và trái cây chứa vitamin, khoáng chất thiết yếu; uống đủ nước, ngủ đủ giấc và duy trì hoạt động thể chất điều độ
- Vệ sinh cá nhân, môi trường và cộng đồng
Nguồn:
https://vnvc.vn/benh-chikungunya/
https://hcdc.vn/benh-chikungunya–nhung-dieu-can-biet-KjOgUQ.html
Nguyễn Duy Thống – KTXNYH
