CÁC VACCINE CÚM THƯỜNG GẶP

Vaccine cúm là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất đối với bệnh cúm mùa, một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus influenza gây ra, với các triệu chứng như sốt, ho, đau họng và mệt mỏi. Tại Việt Nam, vaccine cúm được khuyến cáo tiêm hàng năm cho mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên, đặc biệt là nhóm có nguy cơ cao như trẻ em, người lớn tuổi, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cập nhật thành phần vaccine mỗi năm dựa trên dự đoán các chủng virus lưu hành, và Việt Namthường triển khai vaccine từ tháng 09 đến tháng 11, phù hợp với mùa cúm cao điểm vào mùa đông và xuân.

Phân Loại Vaccine Cúm

Có hai loại chính được đề cập: vaccine bất hoạt (IIV) và vaccine sống giảm độc lực (LAIV). Tuy nhiên, tại Việt Nam, vaccine LAIV như FluMist (dạng xịt mũi) không được đề cập rộng rãi, cho thấy khả năng không phổ biến hoặc chưa được triển khai rộng rãi. Do đó, bài viết này tập trung vào vaccine IIV, bao gồm cả tam giá và tứ giá.

Vaccine Bất Hoạt (Inactivated Influenza Vaccine – IIV)

Đây là loại vaccine phổ biến nhất, được tiêm bắp hoặc dưới da, phù hợp cho mọi lứa tuổi từ 6 tháng trở lên, bao gồm phụ nữ mang thai và người có bệnh nền. Vaccine IIV được chia thành:

• Tứ Giá (Quadrivalent): Bảo vệ chống lại 4 chủng virus cúm, bao gồm 2 chủng A (H1N1, H3N2) và 2 chủng B (thường là Yamagata và Victoria). Loại này được khuyến cáo sử dụng rộng rãi do bao phủ tốt hơn các chủng lưu hành.
  • Vaxigrip Tetra: Sản xuất bởi Sanofi Pasteur (Pháp), được cấp phép tại Việt Nam với số đăng ký QLVX-0646-13. Bảo vệ 4 chủng, phù hợp cho trẻ từ 6 tháng và người lớn, với liều 0,5ml cho người từ 36 tháng tuổi và 0,25ml cho trẻ 6-36 tháng.
  • Influvac Tetra: Sản xuất tại Hà Lan, được cung cấp tại các trung tâm như VNVC . An toàn và hiệu quả, phù hợp cho nhiều đối tượng.
  • GC Flu Quadrivalent: Sản xuất bởi GC Biopharma (Hàn Quốc), được WHO tiền chứng nhận. Bảo vệ toàn diện, được sử dụng tại Việt Nam theo các trung tâm tiêm chủng.
• Tam Giá (Trivalent): Bảo vệ chống lại 3 chủng, bao gồm 2 chủng A (H1N1, H3N2) và 1 chủng B. Loại này ít phổ biến hơn do không bao phủ cả hai dòng B.
  • Ivacflu-S: Sản xuất bởi IVAC (Việt Nam), bảo vệ chống lại A(H1N1), A(H3N2) và B (Victoria/Yamagata). Chỉ định cho người lớn từ 18-60 tuổi, dạng tiêm bắp, liều 0,5ml. Đây là vaccine nội địa, góp phần tăng cường khả năng tiếp cận vaccine tại Việt Nam.

Vaccine Sống Giảm Độc Lực (Live Attenuated Influenza Vaccine – LAIV)

Loại này chứa virus sống nhưng đã được làm yếu, thường ở dạng xịt mũi, phù hợp cho người khỏe mạnh từ 2-49 tuổi, nhưng không khuyến cáo cho phụ nữ mang thai hoặc người có hệ miễn dịch yếu. Tuy nhiên, tại Việt Nam, không có thông tin rõ ràng về việc sử dụng FluMist (một ví dụ phổ biến của LAIV) tại các trung tâm tiêm chủng lớn như VNVC hoặc Family Medical Practice. Điều này cho thấy LAIV có thể không phổ biến hoặc chưa được triển khai rộng rãi, và người dùng nên tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thêm chi tiết.

Thông Tin Thực Tiễn Về Sử Dụng Vaccine

• Thời Điểm Tiêm Chủng: Theo WHO, vaccine cúm nên được tiêm từ 2 tuần đến 1 tháng trước mùa cúm, thường vào tháng 10-11 tại Việt Nam, khi mùa cúm cao điểm vào mùa đông và xuân.
• Đối Tượng Tiêm Chủng: Tất cả người từ 6 tháng tuổi trở lên, đặc biệt là trẻ em, người lớn tuổi, phụ nữ mang thai, và người có bệnh nền.
• Phản Ứng Phụ: Các vaccine như Vaxigrip Tetra và Influvac Tetra thường gây phản ứng nhẹ như đau tại chỗ tiêm, sốt, mệt mỏi, tự khỏi trong 1-2 ngày.

Bảng So Sánh Các Vaccine Phổ Biến

Dưới đây là bảng so sánh các vaccine cúm chính tại Việt Nam, dựa trên thông tin từ các nguồn uy tín:

Vaccine nội địa Ivacflu-S giúp giảm phụ thuộc vào vaccine nhập khẩu và tăng khả năng tiếp cận cho người dân, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh. Ngoài ra, mặc dù vaccine tứ giá được khuyến khích do bao phủ tốt hơn, vaccine tam giá nhưng Ivacflu-S vẫn có vai trò quan trọng cho nhóm tuổi nhất định.

Tài liệu tham khảo

1. https://vnvc.vn/influvac-tetra/
2. https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/vac-xin-vaxigrip-05ml-phap-vi
3. https://extranet.who.int/prequal/vaccines/p/gc-flu-quadrivalent-inj
4. https://vnvc.vn/vac-xin-ivacflu-s/
5. https://vnvc.vn/vaxigrip-tetra/

Hà Mỹ Nhân – K.KTXNYH