1900 2039
Bệnh Marburg
Bệnh Marburg là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virut Marburg gây ra, đây là loại virus lây truyền từ động vật sang người, gây xuất huyết nghiêm trọng ở nhiều bộ phận trong cơ thể. Bệnh có tỉ lệ tử vong cao, trung bình 50-85 %. Hiện nay chưa có vaccine và thuốc điều trị đặc hiệu.
Hình 1. Đặc điểm dịch tễ học của bệnh Marburg
Đặc điểm virus Marbug.
– Cấu trúc vi thể của virus Marburg, bao gồm:
+Vật chất di truyền: RNA sợi đơn (khoảng 15-20 kb);
+ Hạt virion hình sợi tròn;
+ Vỏ lipoprotein (lớp màng tế bào chủ) và nuclecapsid (các glyco-lipoprotein).
Hình 2. Cấu trúc virus Marburg.
– Virus có thể tồn tại nhiều ngày trong chất thải của bệnh nhân, bị tiêu diệt ở nhiệt độ trên 560C trong 60 phút.
Nguyên nhân và biểu hiện khi mắc bệnh Marburg
a) Nguyên nhân mắc bệnh
– Nhiễm virus Marburg ở người thường do tiếp xúc gần với dơi ăn quả Châu Phi (Rousettus aegyptiacus) nhiễm bệnh hoặc chất thải của chúng;
– Một người khoẻ mạnh có thể bị phơi nhiễm do tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm virus Marburg thông qua dịch thể trong quá trình làm việc, sinh hoạt (mồ hôi, nước bọt, tinh dịch,…) hoặc quá trình chăm sóc người nhiễm bệnh (chất nôn, vết trầy xước, nước tiểu, sữa mẹ,…).
b) Các triệu chứng của bệnh
– Sau thời gian ủ bệnh từ 2-21 ngày, người nhiễm virus thường xuất hiện những triệu chứng như:
+ Sốt cao, đau đầu dữ dội, khó chịu đi kèm với đau nhức cơ;
+ Tiêu chảy ra nước, đau bụng và chuột rút, buồn nôn, nôn mửa (thường xuất hiện từ ngày thứ 3).
– Bên cạnh đó người bệnh xuất hiện các triệu chứng nặng hơn như:
+ Nổi ban khắp người vị trí đầu tiên xuất hiện ở ngực và bụng (thường xuất hiện vào ngày thứ 15);
+ Xuất huyết nặng ở nhiều bộ phận của cơ thể, gây sốc, suy tạng và dẫn đến tử vong.
Hình 3. Dơi ăn quả Châu Phi (Rousettus aegyptiacus) gây bệnh Marburg .
Chẩn đoán
Trong giai đoạn đầu nhiễm virus Marburg, việc phát hiện virus có thể được thực hiện qua mẫu ngoáy họng và mũi, mẫu dịch não tủy, mẫu nước tiểu và/hoặc mẫu máu. Sau đó, các mẫu phẩm này có thể được phân tích bằng các phương pháp chẩn đoán như:
– Xét nghiệm ELISA (xét nghiệm miễn dịch enzyme liên kết);
– Xét nghiệm phát hiện kháng nguyên;
– Xét nghiệm trung hòa huyết thanh;
– Xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase phiên mã ngược (RT-PCR);
– Phân lập virus bằng nuôi cấy tế bào.
Đường lây truyền bệnh của bệnh Marburg như thế nào?
- Bệnh Marburg khởi đầu từ dơi mang mầm bệnh sống trong các hang động hoặc các hầm mỏ. Sau đó Marburg lây lan qua đường lây truyền từ người sang người qua tiếp xúc trực tiếp (qua da hoặc niêm mạc bị rách) với máu, dịch tiết của người bị nhiễm bệnh và với các bề mặt và vật liệu (ví dụ: giường, quần áo) bị nhiễm các chất dịch này. Virus Marburg cũng có thể lây truyền qua đường tình dục (quan hệ tình dục bằng miệng, âm đạo hoặc hậu môn) thông qua việc tiếp xúc với tinh dịch của người đã khỏi bệnh.
- Ngoài ra, virus Marburg cũng được truyền cho thai nhi qua nhau thai. Ở phụ nữ mang thai, virus Marburg có thể tồn tại trong nhau thai và nước ối. Đối với phụ nữ đang cho con bú, nếu bị nhiễm Marburg, virus có thể tồn tại trong sữa mẹ.
Biện pháp phòng dịch
Hình 4. Các biện pháp phòng chống dịch bệnh Marburg
ThS. Nguyễn Thị Nhạn – Khoa Kỹ thuật xét nghiệm y học (Tổng hợp)
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Kortepeter MG, Dierberg K, Shenoy ES, Cieslak TJJIJoID. Marburg virus disease: a summary for clinicians. 2020;99:233-42.
- Koundouno FR, Kafetzopoulou LE, Faye M, Renevey A, Soropogui B, Ifono K, et al. Detection of Marburg virus disease in Guinea. 2022;386(26):2528-30.
